Choć fundacja rodzinna została powołana głównie z myślą o ochronie i zarządzaniu majątkiem z korzyścią dla wskazanych beneficjentów, w praktyce coraz częściej pojawiają się pomysły, by za jej pośrednictwem realizować także działania o charakterze społecznym poprzez udzielanie darowizn. Powstaje jednak zasadnicze pytanie, czy fundacja rodzinna może przekazywać darowizny osobom lub podmiotom niewskazanym jako beneficjenci? A jeśli tak, jakie niesie to konsekwencje na gruncie podatkowym?
Z odpowiedzi udzielonych w dwóch interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (z 12 września 2024 r. oraz 27 lutego 2025 r.) wynika jednoznacznie, że przekazanie darowizny przez fundację rodzinną osobom fizycznym lub prawnym, które nie zostały wpisane na listę beneficjentów, skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego po stronie fundacji rodzinnej.
Przekazanie darowizny traktowane jak świadczenie na rzecz beneficjenta
Zgodnie z treścią obu interpretacji, osoby i podmioty, którym fundacja rodzinna przekazuje darowiznę, nawet jeśli formalnie nie zostały wskazane jako beneficjenci, powinny być traktowane jak beneficjenci w rozumieniu przepisów ustawy o fundacji rodzinnej. Jak podkreśla organ, zarząd fundacji rodzinnej jest zobowiązany do bieżącej aktualizacji listy beneficjentów, tak by odzwierciedlała ona rzeczywisty krąg odbiorców świadczeń. Zgodnie z art. 30 ustawy o fundacji rodzinnej beneficjentem może być nie tylko osoba fizyczna, ale i organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego.
Niedopełnienie tego obowiązku nie uchyla skutków podatkowych. Świadczenie przekazane poza statutowym kręgiem beneficjentów zostanie opodatkowane tak, jakby było spełnione na rzecz beneficjenta.
15% CIT od przekazanych darowizn
Darowizna przekazana przez fundację rodzinną osobie lub podmiotowi spoza listy beneficjentów będzie podlegała opodatkowaniu 15% podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z art. 24q ustawy o CIT.
Nie ma przy tym znaczenia, że świadczenie ma charakter charytatywny, nieodpłatny lub społecznie użyteczny, organ interpretacyjny nie analizuje intencji fundatora, a wyłącznie skutki prawne w kontekście ustawy podatkowej.
Obowiązek podatkowy obejmuje także darowizny na rzecz OPP
W jednej z interpretacji fundacja rodzinna zamierzała przekazać środki finansowe na rzecz fundacji posiadającej status organizacji pożytku publicznego, z przeznaczeniem na działania zdrowotne i edukacyjne. Fundacja rodzinna zawarła nawet porozumienie z organizacją o obowiązku wykorzystania środków wyłącznie na cele statutowe, z możliwością ich zwrotu w razie naruszenia tego celu.
Pomimo tego, że przekazanie środków miało charakter społeczny i formalnie nie było darowizną w rozumieniu kodeksu cywilnego, Dyrektor KIS uznał, że przekazanie takich środków należy traktować jako świadczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, które podlega opodatkowaniu po stronie fundacji rodzinnej 15% CIT.
Warto pamiętać, że fundacja rodzinna, w świetle obowiązujących przepisów, nie została powołana do realizowania szeroko rozumianej działalności dobroczynnej. Jej podstawowym celem jest świadczenie na rzecz beneficjentów określonych w statucie.
Vide: Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 12 września 2024 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.317.2024.2.END).
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia a 27 lutego 2025 r. (sygn. 0114-KDIP2 1.4010.701.2024.4.MR1).
